Ứng dụng CNTT trong nông nghiệp: Dù khó vẫn phải làm

Cách đây hơn 10 năm, công nghệ thông tin (CNTT) được nhìn nhận như "cơ hội số" cho mỗi người dân Việt Nam. Còn ngày nay, Việt Nam đã nằm trong số 10 nước châu Á có tốc độ tăng trưởng người dùng Internet nhanh nhất và đứng thứ 18 thế giới về số người dùng Internet. Lúc này, CNTT không chỉ là cơ hội kết nối mà còn được coi là phương thức phát triển mới, là nền tảng thiết yếu cho mỗi quốc gia phát triển, là con đường nhanh nhất vươn đến sự thịnh vượng. Ứng dụng CNTT trong mọi lĩnh vực từ nông nghiệp, giáo dục, y tế cho đến thể chế mới có thể nâng cao mức sống của người dân, nâng cao sức cạnh tranh quốc gia.

Chủ đề của Diễn đàn Cấp cao CNTT Việt Nam - ASOCIO 2014 (Vietnam - ASOCIO ICT Summit 2014) năm nay tập trung vào việc ứng dụng CNTT trong nông nghiệp. Chia sẻ tại phiên khai mạc sáng 28/10, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho hay: "CNTT tạo ra sự liên kết không giới hạn về không gian và thời gian, tạo ra cơ hội cho tất cả mọi người, trong đó có những người từ trước đến nay vẫn chịu nhiều thiệt thòi như người nông dân có thể vươn lên". Phó Thủ tướng nêu ví dụ về một người nông dân dùng điện thoại tải nhạc trên Internet để bật cho đàn gà nghe và năng suất trứng tăng đáng kể. Có thể thấy, ứng dụng CNTT trong nông nghiệp tạo cơ hội cho mỗi hộ nông dân trở thành một "doanh nghiệp số" có năng suất và giá trị vượt trội, cùng với chất lượng cuộc sống cao hơn. 

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam. Ảnh: Bình Phan.

Việt Nam có nhiều lợi thế trong sản xuất nông nghiệp, song người nông dân vẫn ít được hưởng lợi từ những gì họ làm ra. Nông nghiệp Việt Nam hiện chủ yếu vẫn là sản xuất nhỏ dựa vào kinh tế hộ gia đình, năng suất lao động còn thấp hơn cả Lào, Campuchia. Theo Tiến sĩ Đặng Kim Sơn, Viện trưởng Viện chiến lược chính sách phát triển nông nghiệp nông thôn, nông nghiệp rất cần CNTT để tạo ra "năng suất ghê gớm”, hình thành nên một nền nông nghiệp chính xác, thông minh. 

Trước ý kiến cho rằng "nói thì dễ nhưng làm thì khó", ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Hiệp Hội Doanh nghiệp Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA), cho rằng khó càng phải làm vì nếu thấy khó mà không làm thì Việt Nam sẽ mãi tụt hậu so với thế giới. Để dần gỡ bỏ những khó khăn, điều quan trọng là cần nâng cao nhận thức, thúc đẩy phát triển và ứng dụng CNTT trong nông nghiệp.

Ông nhớ lại cách đây hơn 10 năm, các công ty phần mềm tại Việt Nam cũng gặp nhiều khó khăn không kém vì Việt Nam còn chưa có tên trên bản đồ công nghệ thế giới, chưa hình thành cái gọi là "ngành công nghiệp phần mềm". Máy tính và điện thoại là những thiết bị cá nhân xa xỉ, số người dùng Internet rất thấp. Nhưng chỉ sau một thập kỷ, Việt Nam nằm trong Top 10 nước châu Á - Thái Bình Dương và Top 30 thế giới về gia công phần mềm. Tính đến hết năm 2013, Việt Nam có hơn 33 triệu người dùng Internet. Tổng doanh thu công nghiệp CNTT đạt trên 39,5 tỷ USD, tăng ngoạn mục 55,3% so với năm 2012.

Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch VINASA, cho biết giai đoạn phát triển nào cũng  tồn tại những khó khăn. Ảnh: Bình Phan.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, ông Bình thẳng thắn thừa nhận, đa số doanh nghiệp CNTT "vẫn chưa chạm vào nông nghiệp", chưa nghĩ đến các giải pháp công nghệ cao cho nhà nông. Một phần nguyên nhân là do "thiếu cầu" bởi bên nông nghiệp cũng ít có ai đặt hàng. Người dân cũng muốn áp dụng CNTT nhưng họ không có nguồn tin, chưa hiểu nên bắt đầu từ đâu, hoặc không có đủ kinh phí. 

Các chuyên gia tại Diễn đàn cũng nhận định, việc ứng dụng CNTT trong lĩnh vực nông nghiệp đã đến thời điểm chín muồi. Tuy nhiên, để có thể thành công cần phải hội đủ các yếu tố: người dân được truy cập Internet; có hạ tầng cáp quang; có hệ thống thông tin cho nông nghiệp; và cần đào tạo cho người dân sử dụng các phần mềm ứng dụng cho nông nghiệp. 

Để chứng minh tầm quan trọng của việc ứng dụng CNTT, Chủ tịch VINASA nêu ví dụ, chưa có một quốc gia nào có các điều kiện canh tác nông nghiệp khó khăn như Israel, nhưng công nghệ và CNTT đã giúp họ đạt năng suất trong mơ như 3 triệu bông hồng hay một con bò cho tới 11 tấn sữa/năm. Đại diện Tập đoàn ORCA đến từ Israel chia sẻ, CNTT đang được áp dụng rộng rãi trong nông nghiệp tại quốc gia này, nhờ đó mà hiện nay 1 lao động nông nghiệp có thể cung cấp đủ lương thực, thực phẩm cho 100 người, trong khi năm 1955 chỉ đảm bảo cho 15 người. Công nghệ đã cho phép 700 hộ nông dân ở Senegal có thể canh tác ba vụ một năm thay vì chỉ một vụ mỗi năm vào mùa mưa, đối với cả những vùng đất tưởng chừng không thể trồng trọt được.

"Nền nông nghiệp Việt Nam hiện chưa gắn nhiều với công nghệ, trong đó có CNTT. Cùng với đẩy mạnh cải cách thể chế, tôi hy vọng rằng những thành tựu về ứng dụng CNTT trong nông nghiệp mà quý vị chia sẻ tại diễn đàn này sẽ là những bài học quý để Việt Nam vận dụng nhằm phát triển nền nông nghiệp theo yêu cầu xanh, sạch và bền vững trong bối cảnh phải đương đầu với các thách thức mới", Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, nhấn mạnh.

Châu An